Yaşıl çay oksidləşməmiş yarpaqlardan hazırlanan az işlənmiş çay növlərindən biridir. Yaşıl çayın ən əsas faydaları qan təzyiqini aşağı salmaq və xərçəngin qarşısının alınmasına töhfə verməkdir. Qara çay oksidləşməyə imkan verəcək şəkildə işlənir, yaşıl çayın emalı isə oksidləşmə prosesinin qarşısını alır. Bu çay çoxlu antioksidant və polifenol ehtiva etdiyinə görə, ənənəvi Çin və Hindistan təbabətində əsrlər boyu qanaxmanı idarə etmək, yaraları sağaltmaq, həzmə kömək etmək, ürək və psixi sağlamlığı yaxşılaşdırmaq və bədən istiliyini tənzimləmək üçün istifadə olunur.
Yaşıl çay nədir?
Yaşıl çay Camellia sinensis bitkisinin yarpaqlarının buxarlanması, tavada qızardılması və qurudulması yolu ilə hazırlanan çay növüdür.
Dünyada istehsal olunan çaylar üç qrupa bölünür: yaşıl çay, oolong çay və qara çay. Dünya çay istehlakının təxminən 20 faizini təşkil edən bu çay, çay bitkisinin yığılmış yarpaqlarının yuvarlanması və qurudulması, adətən buxarlanması ilə istehsal olunur.
Məlumdur ki, xüsusilə Çin, Yaponiya və digər Asiya ölkələrində bol istehlak edilən yaşıl çayın insan sağlamlığına faydalı təsirləri olduğu bir çox elmi araşdırmalar nəticəsində günbəgün artmaqdadır.
Yaşıl çayın ən əhəmiyyətli faydaları arasında narahatlıq və stressi azaltmaq, idrak sağlamlığı gücləndirmək, sümük sağlamlığını dəstəkləmək, xolesterini azaltmaq, tip 2 diabeti idarə etmək, insult riskini azaltmaq, baş ağrılarını aradan qaldırmaq və arıqlamağa kömək etmək daxildir. Yaşıl çayın artıq çəki itirməkdən tutmuş qaraciyər xəstəlikləri və Alzheimer xəstəliyinə qədər bir çox sağlamlıq problemlərinə potensial müsbət təsir göstərdiyini göstərən araşdırmalar var .
Yaşıl çayın faydaları nələrdir?
Yaşıl çayın orqanizmi infeksiyalara qarşı qorumaq, stressi azaltmaq, bilişsel sağlamlığı gücləndirmək, sümük sağlamlığını dəstəkləmək, xolesterini azaltmaq, 2-ci tip diabetin idarəsini asanlaşdırmaq, insult riskini azaltmaq və yağ yandırılmasını asanlaşdıraraq arıqlamağa kömək etmək kimi faydaları var.
Sakitləşdirici və rahatlaşdırıcı təsiri ilə tanınan yaşıl çayın faydaları bunlardır:
Yaşıl çay immunitet sistemini gücləndirən güclü antioksidantdır.
Anksiyete və stressi azaldır
Alzheimer və Parkinson kimi bəzi neyrodegenerativ xəstəliklərdən qoruya bilər
Sümük sağlamlığını dəstəkləyir
Polifenollar kimi antioksidantları olan yaşıl çay antikanserogen təsir göstərə bilər.
Yaşıl çay tip 2 diabet üçün faydalıdır
Yağ yandırmasını artıraraq arıqlamağa kömək edir
HDL və LDL xolesterol arasında balansı təmin edir
Yaşıl çay göz sağlamlığını dəstəkləyir
Baş ağrılarını aradan qaldırmağa kömək edir
Dəri sağlamlığı üçün faydalıdır
Yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdırır
İmmuniteti gücləndirir
Yaşıl çay orqanizmi oksidantlardan və radikallardan qoruduğu üçün immuniteti gücləndirən təsirə malikdir. Yaşıl çayın tərkibində epiqallokateşin (EGCC) adlı güclü antioksidant var ki, bu da hüceyrələri zədələrdən qorumağa kömək edir, orqanizmin infeksiyalarla mübarizə aparmasına şərait yaradır.
Anksiyete və stressi azaldır
Yaşıl çay, yarpaqlarında olan theanine adlı amin turşusu sayəsində insanın əzələlərini rahatlamağa və rahatlamağa kömək edir. Yaşıl çayı müntəzəm olaraq qəbul etməklə stressi idarə edə bilərsiniz.
Koqnitiv funksiyaları yaxşılaşdırır
Yaşıl çay epigallocatechin-3-gallate (EGCG) adlı bir katexin mənbəyidir. Katexin koqnitiv funksiyalara sakitləşdirici və rahatlaşdırıcı təsir göstərir. Yaşıl çay da əhəmiyyətli miqdarda kofein ehtiva edir. Yaşıl çayın tərkibindəki kofein miqdarı ürək döyüntüsü və əsəbilik kimi problemlər yaratmağa kifayət etmir. İdeal miqdarda kofeinin yaddaş, öyrənmə, performans və koordinasiyanı yaxşılaşdırdığı bilinir. Yaşıl çay həmçinin dopamin səviyyəsini artıran və narahatlığı azaldan L-theanine ehtiva edir . L-theanine də alfa dalğalarının istehsalını artırmağa kömək edir, idrak fəaliyyətini artırır.
Antikanserogen təsirə malikdir
Yaşıl çayda olan polifenollar iltihabı azaldır. Bu, bədənin xərçənglə mübarizə aparmasına kömək edir. Yaşıl çayda olan katexinlər bədəni oksidləşdirici zərərdən qoruyan və beləliklə də insanı müxtəlif xərçəng növlərindən qoruyan güclü antioksidantlardır.
Bəzi elmi araşdırmalar göstərib ki, o içmək döş xərçəngi riskini azaltmaqda təsirli olur. Bundan əlavə, yaşıl çayda olan polifenollar PSA səviyyəsini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. Bu, gündə orta hesabla 3 fincan çay qəbul edən kişilərdə prostat xərçəngi riskini azaldır . Araşdırma; Yaşıl çayın prostat xərçəngini tetikleyen fermentləri boğduğu və apoptoz adlanan proqramlaşdırılmış hüceyrə ölümünü tətiklədiyi aşkar edilmişdir.
Bundan əlavə, yaşıl çayın ən təsirli faydalarından birinin özofagus xərçəngi riskini azaltması olduğu düşünülür. Bir araşdırmada, tədqiqatçılar çay polifenollarının yüksək konsentrasiyalarının “müxtəlif orqan bölgələrində, o cümlədən yemək borusu və ağciyərdə heyvan modellərində kanserogen səbəbli şişlərin inkişafı, irəliləməsi və böyüməsinə qarşı profilaktik təsir göstərdiyini” tapdılar.
Alzheimer və Parkinson xəstəliyi riskini azalda bilər
Yaşıl çay içmək müntəzəm olaraq neyroprotektiv təsir göstərir və buna görə də Alzheimer və Parkinson xəstəlikləri riskini azaldır .
Göz sağlamlığını dəstəkləyir
Araşdırmalar göstərir ki, yaşıl çayın müntəzəm istehlakı göz xəstəliklərinin effektiv müalicəsinə kömək edir. Onun tərkibindəki kateşinlər gözləri oksidləşdirici zədələrdən qoruyur və görmə itkisinin qarşısını alır.
Tip 2 diabet üçün faydalı ola bilər
2006-cı ildə aparılan böyük bir araşdırma, gündə altı və ya daha çox stəkan çay içən insanların həftədə bir dəfədən az içənlərə nisbətən 2-ci tip diabetə tutulma ehtimalının 33 faiz az olduğunu göstərdi.Bu çay yağ yandırmasını artıraraq arıqlamağa kömək edir
Yağ yandırmasını artıraraq arıqlamağa kömək edir
Bəzi araşdırmalara görə, o termogen xüsusiyyətlərinə görə (kofeinin təsirindən kənara çıxır) metabolik sürəti və yağ yandırmasını artıra bilər. Buna görə də yaşıl çay istehlakı arıqlamağı asanlaşdırır və bədən yağını azaldır. Arıqlamaq istəyənlərə yaşıl çay tövsiyə oluna bilər. Çünki bir stəkan yaşıl çay içmək cəmi 2 kilokalori enerji ehtiva edir.
Yaxşı və pis xolesterol nisbətini tarazlaya bilər
Aşağı sıxlıqlı lipoprotein (LDL) xolesterin ürək-damar riski ilə əlaqələndirilir, yaxşı xolesterol kimi də tanınan yüksək sıxlıqlı lipoprotein (HDL) xolesterin isə ürək xəstəliyindən qoruya bilər. Bu təsirin dəqiq mexanizmləri bilinməsə də, onun tərkibindəki amillər balanslaşdırılmış LDL və HDL xolesterin səviyyələrini saxlamağa kömək edə bilər .
Sümükləri gücləndirməyə kömək edir
Yaşıl çay sümükləri sağlam və güclü saxlamağa kömək edə bilər. Tədqiqatlar göstərir ki, onun istehlakı sümükləri zəiflədən və sınıqlara daha çox meylli olan osteoporozun müalicəsi və qarşısını almağa kömək edə bilər. Əslində, çay yarpaqlarında osteoporozu yavaşlatan flüorid , həmçinin flavonoidlər və fitoestrogenlər kimi faydalı birləşmələr var. Flavonoidlər və fitoestrogenlər sümük formalaşmasını gücləndirən və sümük toxumasının parçalanmasının qarşısını alan bitki kimyəvi maddələridir.
Baş ağrılarını aradan qaldırır
Tərkibində güclü antioksidantlar və qida maddələri olan yaşıl çay baş ağrılarından əziyyət çəkən insanlar üçün ağrıları aradan qaldırmaqda faydalıdır.
Dərini təmizləyir və qoruyucu təsir göstərir
Tərkibində güclü antioksidantlar olan yaşıl çay məsamələri nəmləndirir və tıxanır, eyni zamanda dəri tonik rolunu oynayır və dərini cavanlaşdırır.
Yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdırmağa kömək edir
Yatmazdan əvvəl içilən çay bitkinin tərkibində olan theanine birləşməsi sayəsində yuxuya kömək edir. Yaşıl çaydan istifadə etməklə yuxunun keyfiyyətini yaxşılaşdıra bilərsiniz.