Bilirdinizmi, bitkilər bir-biri ilə “danışmaq” qabiliyyətinə malikdir?
Bitkilər necə danışır? Onların gizli ünsiyyət dili, kimyəvi siqnallarla xəbərdarlıq etməsi və torpaq altı əlaqələri elm adamlarını belə heyrətləndirir.
Bu ünsiyyət insan qulağının eşidə bilmədiyi, ancaq təbiətin mükəmməl şəkildə işləyən kimyəvi və elektrik siqnalları vasitəsilə baş verir. Bitkilər təhlükəni, xəstəlik riskini, hətta qorunma strategiyalarını qonşu bitkilərlə paylaşa bilir.
Bitkilərin Kimyəvi Ünsiyyət Sistemi
Bitkilər yarpaqları və kökləri vasitəsilə havaya və torpağa kimyəvi maddələr ifraz edirlər. Bu maddələr digər bitkilərə müəyyən mesajlar çatdırır. Məsələn:Bir bitki zərərverici tərəfindən hücuma məruz qaldıqda uçucu üzvi birləşmələr ifraz edərək yaxınlıqdakı bitkilərə “hazır olun” siqnalı göndərir.Bu siqnallar sayəsində digər bitkilər öz müdafiə sistemlərini aktivləşdirir, acı maddələr istehsal edir və ya hüceyrə divarlarını sərtləşdirir.Bu proses əslində təbiətdə daim işləyən “görünməz internet” kimi qəbul edilir.
Köklər Arasında Gizli Dialoq
Bitkilər yalnız havadan deyil, torpaq vasitəsilə də ünsiyyət qura bilir. Torpaq altında göbələklərin miselyum şəbəkələri bitkilər üçün təbii informasiya yolları yaradır. Alimlər buna “Wood Wide Web” – Meşə İnterneti deyir.
Bu şəbəkə vasitəsilə: Bitkilər bir-birinə qida ötürə bilir. Susuz və zəif bitkilər sağlam bitkilərdən dəstək ala bilir. Bir bitki təhlükəni hiss edəndə kök şəbəkəsi ilə qonşularını xəbərdar edir.
Bitkilərin Elektrik Siqnalları
Araşdırmalara görə, bitkilər heyvanlarda olduğu kimi zəif elektrik siqnalları da yaradır. Bu siqnallar vasitəsilə bitki daxili sisteminə “yarpağını ört”, “toxumanı bərkid” kimi əmrlər göndərə bilir.Bu, bitkilərin düşündüyümüzdən daha kompleks canlılar olduğunu göstərir.
Bitkilər Ünsiyyəti İnsanlara Nə Öyrədir?
Bitkilər necə danışır ? təkcə elmi fakt deyil, həm də mesajdır: Təbiətdə hər şey bir-biri ilə bağlıdır.Zəif olanın güclü olandan yardım alması normaldır.Hər canlı öz mühitini qorumaq üçün əməkdaşlıq edir.Bu sistem insanlara da birlik və qarşılıqlı dəstəyin nə qədər vacib olduğunu xatırladır.
